همایش روز جهانی فلسفه، با وجود کنارهگیری معنادار یونسکو از آن، از سیام آبان تا دوم آذر 89 برگزار شد. آنچه در متن و حاشیهی این همایش قابل توجه به نظر میرسد، مشارکت جمعی از چهرههای معنون و شخصیتهای مستقل دانشگاهی در این همایش است. صاحبنظرانی که در سالهای اخیر، به همراهی به اصلاحات و اصلاحطلبان شهره بودهاند؛ و اینک، به شکل قابل تأملی در همایش مزبور شرکت کردهاند.
درحالیکه دکتر ابراهیم یزدی، یکی از برجستهترین چهرههای روشنفکری دینی و فعالان سیاسی ملی ایران، هفتههاست با وجود بیماری و در آستانهی ۸۰ سالگی، در زندان اوین محبوس است استاد محمد مجتهد شبستری با موضوع «درآمدی بر هرمنوتیك قرآن» در این همایش سخنرانی کرده است!
عیسی سحرخیز و احمد زیدآبادی بیش از یکسال و نیم است که در حبس و بند بسر میبرند و حتی یک روز هم مرخصی نداشتهاند و همزمان، دکتر محمدجواد غلامرضا کاشی بحثی با عنوان «دین و حوزه عمومی در ایران» را مورد تبیین قرار میدهد!
سر عبدالله مومنی و حمزه کرمی بارها در توالت زندان اوین فرو میشود تا به گناهان و جرم مرتکب نشده اعتراف کنند، و آنگاه سروش دباغ بحثی اندر باب «دو نوع مواجهه با امر متعالی در هشت کتاب سهراب سپهری» ارائه میکند. ایشان البته سخنرانی دیگری با عنوان «بررسی تطبیقی آموزههای اخلاقی فضیلتگرا» در این همایش داشته است!
دکتر محسن میردامادی و دکتر مصطفی تاجزاده و دکتر محسن امینزاده و بسیاری دیگر در بند ۳۵۰ اوین روزگار میگذرانند، و دکتر بیژن عبدالکریمی در همایشی که یونسکو از شرکت در آن کنار کشیده، در مورد «مرگ تفکر، مرگ اصالت» توضیح میدهد و بحث میکند!
جای زندهیاد دکتر شریعتی خالی؛ آنکه آن همه دربارهی روشنفکر متعهد و مسئول میگفت باید میدید که چگونه دخترش، سارا، با عنوان «حوزه عمومی: ضرورت بازشناسی» در همایش روز جهانی فلسفه شرکت نموده است!
دکتر یوسف اباذری مدیریت جلسهای را عهدهدار میشود با عنوان و مضمون : «فلسفه و حوزه عمومی»؛ استاد جامعهشناسی دانشگاه تهران قصهی ندا و سهراب و اشکان و محسن و … را چه خوب از یاد برده است!
هنوز دو ساعتی از فیلتر شدن سایت شخصی دکتر حبیبالله پیمان سپری نشده که دکتر مقصود فراستخواه در همایش مزبور و ذیل عنوان «تأملی در امکان فلسفی برای حاشیهزدایی از وحی الهی در دنیای مدرن» شرکت میکند!
درحالیکه محمد نوریزاد در نامه به رهبری از شکنجهی خود و دیگر زندانیان، سخن میگوید، دکتر تقی آزاد ارمکی در همایش مزبور، اندر باب «حوزه عمومی و روشنفکری در ایران» طرح بحث مینماید!
صدها دانشجو از سال گذشته به زندان افتاده یا از دانشگاه اخراج شده یا حکم تعلیق گرفته یا احضار و تهدید شده یا بازجویی و محاکمه گردیدهاند و دکتر ناصر فکوهی، استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران با عنوان «فلسفه و تعارض و همسازی فرهنگها در حوزهی اسلام و مسیحیت معاصر» در همایشی که احمدینژاد افتتاحش کرده، حضور مییابد!
با چنین وضعی، نیازی نخواهد بود که به استادان محترم، آقایان مصطفی محقق داماد، رضا داوری اردکانی، غلامحسین ابراهیمی دوانی، غلامرضا اعوانی، عباس منوچهری و… یادآوری شود که دکتر عبدالکریم سروش یا دکتر محسن کدیور و دکتر سعید حجاریان و بسیاری دیگر، کجا هستند و چه میکنند. یقین اساتید یاد شده، از عدم حضور سروش و کدیور و ملکیان و حجاریان و دیگران، ناخرسند نیستند!
اتو رنه کاستیلو، شاعر گواتمالایی در سرودهای زیبا، زمانی گفت:
«روزی خواهد آمد که ساده ترین مردم میهن ما
روشنفکران ابتر این کشور را
به استنطاق خواهند کشید
از آنها خواهند پرسید که
وقتی ملت به مانند آتش یک اجاق
کوچک و تنها
فرو می مرد
به چه کار مشغول بودند؟…»